Saturday 19 January 2019

Alzheimer : Malsawmna Thuruk

Hmanni deuh khan putar pakhat, kum 90 tling tep tawh hian chatuan ram min pansan a. Chu putar chu a vanglai chuan mi chhuanawm tak, zirtirtu pension, thu leh hla lama an khaw chhuanvawr ve ber a ni awm e. WhatsApp lamah pawh Pu L. Keivoma'n a sunna thu a ziah te chu a lar phian a.

A hun tawp lamah erawh tar ât kan tih ang hi a lo nei ve a ni awm e. A vanglaia khawtlang parawn, thu leh hla lama sulsutute zinga an ngaih ni thin kha a hun hnuhnung lamah erawh ngaihtuahna mumal nei lovin, a mit pawhin khua a hmu thei lo a. A khumah, chu khumah chuan a hun hnuhnung tam zawk chu a hmang ta thung a.



Chutiang mi chu khawtlangin an sun meuh chuan a vanglaia a hna thawh te, khawtlang tana a inpekna te, mi zah kai a nih zia te chu mi tam takin an sawi mawlh mawlh a.

Y.M.A hun hman tawp zan (khawhar lenpui zan thumna) ah chuan ka kal ve a, mi tam takin an ui thu leh a vanglaia mi chhuanawm tak ni thin, a hun hnuhnung lama Alzheimer natna (tar at) avanga rilru mumal pawh pu lo, buaipui ngaia khawsa an hmuh thin thu leh an lainat thu an zep tel theuh hlawm a; thenkhat phei chuan an lainat lutuk avanga amah an hmuh ringawt pawha an mittui a tlak hial thu an sawi tel.

Chutiang boruak karah chuan khawhar chhungte lam atangin a fanu chu laamthu sawi turin a rawn ding chhuak a, a pa dinhmun a rawn sawifiah rualin, anni chuan chu Alzheimer disease chu malsawmnaa an chhiar thu a rawn sawi hlauh thung.

Putara fanu chuan a sawi zel a; a zangkhai zawng hlirin thu a phuh chhuak hlauh thung a.

"In hmuh ang hian keini chhungkua hi heti mai hi kan ni a, khawtlang tana mi thahnem lo leh zah kai lo tak, sum leh pai lamah pawh chhuan tur engmah nei lo kan ni. Amahwrawhchu ka pa kha chu a hausa asin... Khual khua atangin chhungkhat laina ten an rawn tlawh changte hian kut ruaka haw tir a duh ngai lo va, a natna khum atang chuan, 'Cheng nuai 5 kha hawn tir rawh u,' te hi a rawn ti a. A thu-in sum tam tak hi kan inhawntir teuh mai thin."

Kan nui leh dar dar thin a. "Alzheimer natnain a tlakbuak chinah chuan ni khat chhungin sangha dil lian pui puite hi a khuap zo hman vek a, a khumah chuan len a deng a, ni khat chhung hian sangha lian tak tak, KG 3 chuang chuangte hi a thar hman a, a hlawhtling thin asin," a tih lai te chuan kan nuih a za lutuk hi kan thum leh ham ham thin.

Thu tam tak a sawi a, a thusawi hlawm tinah khan a pa chanchin nuihzatthlak tak, han khik vur vurna tur kha a tel ziah a.

A thusawi tlip nan chuan hetiang hian a rawn ti a:

"Ka pa hi mi tam takin min sunpui a, a hun hnuhnung lam a hman dan chungchangah pawh khawtlangin min lainat takzet tih te kan hria a, kan lawm. Mahse, keini chuan Alzheimer natna a nei hi a lawmawm zawkah kan ngai," a ti daih!

A sawi zel a, "Nichina ka sawi tak ang khan ka pa khan he a hun tawp lamah hian rilru fim pu ni se, a khua hi a har ngawih ngawihin ka ring. A thian thaten mual an liam zo tawh a, thenrual tha kawm tur a nei mumal tawh dawn si lo va. Chubakah, han kawm tur pawhin a chhuak vak peih tawh dawn hauh lo va, chu a khawhar hmel chu ni tin kan hmuh a ngai dawn tihna a ni."

"Mahse, Pathian hian a tana tha tur zawkin kan hriat thiam phak hauh lovin ro min lo relsak a ni reng mai a. A mitin khua hmu lo mah se, a duhzawng ti theiah a inngai tlat a. Sawi tawh ang khan, a khum atang khan sangha dil te a khuap a, sangha lian tha tak tak a thar nghal zel mai a."

"A laina hnai lo kal apiang cheng nuai 5, nuai 10 chuang chuangte kha a lo hawntir thei zel mai a."

"Alzheimer natna khan a chungah rorel lo se la chuan kan chhungkaw dinhmun a thlir ang a, kan thenawm khawvengte changkan chakzia a hmu ang a, kan chhungkaw dinhmun thlir hian rual awt ngawih ngawihin min kalsan hial awm asin."

"Mahse, ka pa kha damchhung khawsak lungkhamna zawng zawng lak ata a rilru dah hranin a awm a, sum nei lo chungin a hausa tlat. Tichuan, lungawi takin he khawvel hi a chhuahsan ta a ni," a ti.

Khawhar in banah chuan ka haw kawngah ka ngaihtuah zui nasa hle a. Keini'n anchhia leh vanduaina ang hiala kan ngaih natna kha an tan chuan malsawmna leh vanneihna a lo ni daih thung si a nih hi te ka ti a.

Kan tan chuan, Alzheimer - Natna khirhkhan, tihdam theih loh, buaipui ngai reng si a nih laiin, an tan chuan, Alzheimer - Malsawmna Thuruk a ni daih thung si a.

Hringnun tukverhah kan dak chhuak theuh a, kan hawi lam leh kan thil hmuh erawh a hrang nuaih si a nih hi maw!

No comments:

Post a Comment